برای پدر شدن آماده باش (قسمت دوم)
هفته های اول پس از تولد نوزاد

شرایط خانه شما در هفته های اول پس از تولد نوزاد بسیار غیر عادی است . شب و روز در هم آمیخته می شوند. ساعت روی دیوار دیگر مفهوم و کاربردی ندارد. ارتباطمان با جهان خارج از خانه تقریبا قطع می شود . زندگی شما در خانه، الگوی جدید پیدا می کند و شرایط آن کاملا توسط نوزاد جدید رقم می خورد. این نوزاد کوچک، محور تمام فعالیت ها خواهد بود.

روزهای اول

بهترین شیوه ی انطباق با شرایط جدید، همسو شدن با آن است . بهتر است خود را رها کنید و کاملا وارد دنیای نوزاد جدید شوید. هر گونه تلاشی برای نظم بخشیدن به این روزها ، محکوم به شکست است. تا می توانید از کار خود فاصله بگیرید و در خانه حضور داشته باشید تا ضمن کمک به همسرتان، از وجود نوزادتان لذت ببرید. به غیر از کمک کردن در کارهای معمول نظیر تغذیه و تعویض پوشک، نوزادتان را در آغوش بگیرید و سعی کنید که او را بشناسید. به همراه همسرتان، از هر لحظه حضور در کنار نوزاد لذت ببرید. به نیازهای همسرتان توجه نمایید.
فراموش نکنید که او به تازگی زایمان نموده است . در این مرحله از زندگی نوزادتان، اغلب تقسیم کار مشخصی بین شما به عنوان پدر و همسرتان به عنوان مادر وجود دارد. در این مرحله، پدران اغلب می توانند مادر دوم نوزادشان باشند . با وجود تمام تلاش هایی که به خرج می دهید تا در مراقبت از نوزاد مشارکت کنید، ممکن است دریابید که صرفا نقشی حاشیه ای دارید، چرا که بیشتر وقت نوزاد صرف شیر خوردن از سینه مادرش می شود و در این خصوص کاری از شما بر نمی آید، اما مطمئن باشید که نوبت شما نیز فرا خواهد رسید. تلاش کنید هر چه که از دستتان بر می آید انجام دهید. به خاطر داشته باشید که حتی کوچک ترین امور نیز ارزشی فراوان دارند. سعی کنید با نوزادتان پیوند برقرار سازید و ضمنا با کلام و رفتار به تشویق همسرتان بپردازید تا به زندگی جدیدش خو بگیرد .

بازگشت به واقعیت

بسیاری از مردان پس از تولد نوزادشان احساس سرخوشی می کنند و حتی چندین روز کم خوابی نیز آنها را خسته و عصبی نمی کند ، اما باید خودتان را کنترل کنید . نوزادان یک اسباب بازی جدید نیستند . آنها زنده اند و ضمنا در روزهای اول بسیار آسیب پذیر می باشند.

حمایت از تغذیه نوزاد با شیر مادر

مطالعات فراوانی نشان داده اند که کودکان تغذیه شده با شیر مادر، بسیار سالم تر از نوزادانی هستند که با شیر خشک تغذیه می شوند. امروزه، تغذیه انحصاری نوزاد با شیر مادر تا پایان 6 ماهگی، به عنوان یک حقیقت مسلم پذیرفته شده است . اگر چه اتخاذ تصمیم نهایی در خصوص نحوه تغذیه نوزاد بر عهده همسرتان است، اما شما نیز با تشویق وی می توانید نقش مثبتی در تغذیه نوزاد با شیر مادر ایفا کنید. نتایج حقیقت علمی مؤید این نکته است که درک مادران از نگرش پدران نسبت به تغذیه نوزاد با شیر مادر، یکی از تأثیر گذارترین عوامل در تصمیم گیری آنان برای اجرای این شکل از تغذیه نوزاد می باشد. هنگامی که همسرتان تغذیه نوزاد با شیر خود را آغاز نمود، حمایت عملی شما از او سبب موفقیت وی در تداوم شیردهی خواهد شد .
بسیاری از گرفتاری های معمول زندگی می توانند باعث عدم موفقیت مادران در شیردهی شوند . بنابراین شما باید تا جایی که امکان دارد، این گونه مادران در شیردهی شوند . بنابراین شما باید تا جایی که امکان دارد ، این گونه امور را رها نمایید. همکاری و مشارکت شما در امور خانه داری ، کمک فراوانی به این امر خواهد نمود. انجام اموری همچون تهیه غذا ( خصوصا به این دلیل که همسرتان برای کسب مجدد سلامت خود و نیز تولید شیر کافی به آن نیاز دارد)، شست و شوی لباس ها و دیگر امور خانه داری، همگی بخشی از نقش حمایتی جدید پدران هستند. با آنکه این امور مستقیما مربوط به نوزاد شما نمی شود، اما مطمئن باشید که چنین کارهایی باعث رفاه هر چه بیشتر وی خواهد شد. زمانی که همسرتان مشغول شیردهی است، ترتیبی دهید که کتاب های مورد علاقه و دیگر لوازم مورد نیاز وی در دسترس قرار داشته باشند. از آنجایی که شیر خوردن نوزاد ممکن است مدت مدیدی به طول انجامد، اتخاذ چنین تدابیری باعث جلوگیری از سر رفتن حوصله وی و نهایتا اجرای یک شیردهی موفق خواهد شد.
همیشه در چنین مواردی، افرادی از جمله والدین تان در کنار شما هستند و ممکن است از روی دلسوزی و محبت، نظراتی در خصوص نحوه شیردهی همسرتان ابراز نمایند و مثلا از طولانی شدن جلسات شیردهی اظهار نگرانی کنند. چنین سخنانی می توانند سبب از بین رفتن اعتماد به نفس همسرتان در شیردهی شود . اما یادتان باشد که شما باید در هر شرایطی، حمایتی را که همسرتان بدان نیازمند است، به او عرضه نمایید. برای بعضی از زنان، شیردهی امر طبیعی تلقی می شود، اما برخی دیگر برای انجام این کار به آموزش و حمایت نیاز دارند. پس شما حتما باید نقش مثبتی در این رابطه ایفا کنید. مطالعه کافی در خصوص اهمیت شیردهی و روش ها و وضعیت های مختلف این کار به شما کمک می کند که نقش خود را در این زمینه به بهترین شکلی ایفا نمایید.
برخی مادران بنا به برخی دلایل جسمی یا روانی قادر به شیردهی نوزاد خود نیستند. در چنین شرایطی نیر محبت و حمایت خود را از وی دریغ نکنید و اجازه ندهید که او احساس شکست کند به نگرانی های وی توجه کنید و در تهیه ی شیشه ی شیر خشک به او کمک نمایید.

تغذیه شبانه نوزاد

روش های مختلفی وجود دارند که می توانید از طریق آنها به همسرتان که نیمه شب برای شیردهی به نوزاد از خواب برخاسته، کمک کنید. بعضی از آنها بدین قرارند:
- سعی کنید همسرتان از بیدار شدن شما ناراحت و نگران نشود.
- خودتان هم احساس گناه نکنید و نگران نباشید. بدانید که شما نمی توانید در این خصوص کاری بکنید .
- از او عملا حمایت کنید. بهتر است همراه او از خواب برخیزید و مثلا یک فنجان چای برایش آماده کنید.
- اگر دلش می خواهد، با او صحبت کنید.
- باد گلوی نوزاد را پس از شیرخوردن بگیرید.
- پس از پایان شیرخوردن نوزاد سریعا به رختخواب برگردید. شما باید برای فردا انرژی کافی داشته باشید تا بتوانید نوزاد را نگه دارید که همسرتان استراحت کند یا بخوابد.

نقش ویژه پدران

اوقات فراوانی وجود دارند که شما با نوزادتان تنها می مانید و امور مربوط به او را بر عهده می گیرید. مثلا برخی پدران استحمام نوزاد و برخی دیگر تعویض پوشک او را بر عهده می گیرند. قطعا دیدگاه شما نسبت به پوشک کثیف نوزاد خودتان ، متفاوت از چیزی است که نسبت به پوشک بچه های دیگر دارید. توجه داشته باشید که تعویض پوشک نوزادتان امری دلپذیر و یا غرورآفرین نیست ولی به هر حال جزو وظایف پدری محسوب می شود . قطعا صحنه ی ناخوشایند پس زدن پوشک نوزاد ، با تماشای چهره دوست داشتنی و لبخند وی جبران می شود. فراموش نکنید که چهره عبوس یا خندان شما به خوبی در ضمیر نوزاد نقش می بندند و در روابط آتی وی با شما تأثیر خواهد گذاشت، پس چهره بشاش خود را هرگز و در هیچ حالی، حتی لحظات ناگوار تعویض پوشک، از نوزادتان دریغ نورزید. از صحبت های کودکانه با نوزادتان دریغ ننمایند. این کار ، او را آماده برقراری ارتباط و صحبت کردن می سازد. پدران امروزی مایلند که نقش بیشتری در مراقبت از نوزادانشان داشته باشند. حدود
سه چهارم پدران عنوان می دارند که به طور منظم به فرزندشان غذا می دهند، آنها را حمام می کنند، پوشکشان را عوض می کنند و با بزرگ شدن آنها با فرزندشان بازی می کنند.
در هفته های اول تولد نوزاد، شما باید زنگ تفریح های مکرری را برای همسرتان تدارک ببینید. برای این منظور مثلا می توانید نوزادتان را در آغوش گرفته و همراه خود به پیاده روی ببرید. این کار فرصت استراحت بیشتر و درک این نکته را به همسرتان می دهد که شما در کنارش هستید و ضمنا به خود شما نیز یادآوری می کند که هنوز دنیایی خارج از محیط یکنواخت خانه وجود دارد.

نکاتی در خصوص تعویض پوشک نوزاد

ممکن است نوزاد شما در هر شبانه روز حتی تا ده بار به تعویض پوشک نیاز داشته باشد. تعویض پوشک از جمله اموری است که انجام آن صرفا در حیطه توانایی همسرتان نمی باشد و بنابراین شایسته است که شما در این خصوص ضمن
قبول مسوولیت ، از نوزادتان انجام دهید. بدین جهت و فراگیری این عمل مهم، نکاتی - برای تمیز کردن پای استفاده کنید. البته بهتر است مصرف بدین منظور استفاده نمایید.
- برای تمیز کردن پای نوزادان دختر، پارچه را از جلو به سمت مقعد او بکشید تا از گسترش باکتری ها از سمت مقعد به سوی اندام تناسلی وی که امکان بروز عفونت دستگاه ادراری دختران را در پی دارد، جلوگیری کرده باشید.
- پس از شست و شو، پای نوزاد را با یک حوله نرم کاملا خشک کنید تا از بروز جوش های ریز یا دیگر حساسیت های پوستی در آنها جلوگیری به عمل آید.
- هرگز هنگام تعویض پوشک ، نوزاد را تنها نگذارید.
- همیشه پس از تعویض پوشک نوزاد، دست خود را با آب و صابون بشویید.

تغییر معنای شب و روز

علاوه بر موارد شیر خوردن نوزاد در نیمه های شب، مواقعی پیش می آید که نوزاد نیمه شب بیدار می شود و بدون توجه به خواب بودن دیگر مردم، میل به بیداری و یا حتی بازی کردن پیدا می کند. بسیاری پدران فکر می کنند که چون باید صبح فردا به سر کار بروند، بیش از همسرتان به بازگشت به رختخواب نیاز دارند. اما ایشان نمی دانند که چه لحظات جادویی و شیرینی را بدین ترتیب از دست می دهند.
لحظاتی که پدر می تواند خلوتی بی نظیر با نوزاد شیرین خود داشته باشد، حرکات دلربای او را تماشا کند، نیازهای جسمی و عاطفی وی را بشناسد و لحظه فراموش نشدنی خواب رفتن او را نظاره نماید. با آنکه بیدار شدن از خواب نیمه شب و دل کندن از رختخواب امر دشواری است، اما قطعا درک این لحظات منحصر به فرد، ارزش تحمل این سختی را دارد.

بازگشت به زندگی عادی

دیر یا زود، مرخصی پدران به پایان می رسد و آنها باید به سرکار خود بازگردند. با آنکه از دست دادن حضور در کنار نوزاد در ساعاتی از روز ممکن است برای پدرانی که به حضور تمام وقت در کنار نوزادشان مأنوس شده اند دشوار باشد، اما برخی پدران نیز این امر را نوع رهایی و بازگشت به شرایط عادی تلقی می کنند. در چنین موقعیتی شما باید تعادلی مناسب بین انجام امور حرفه ای خود و مراقبت از نوزاد شیرین تان برقرار سازید. اگر موفق به انجام این امر مهم نشوید، هم موفقیت شغلی خود را از دست خواهید داد و هم دیگر نخواهید توانست کمک مؤثری در مراقبت از نوزادتان به عمل آورید. احساس گناه و تقصیرکاری، احساسی ناخوشایند و مخرب است، پس تلاش کنید با مثبت اندیشی و مثبت عمل کردن، بر آن فائق آیید. پس به هیچ وجه بر خود سخت نگیرید. باید بدانید که شما هفته ها و ماه های خسته کننده ای را در پیش دارید. بسیاری از پدرانی که در ایجاد این تعادل شکست می خورند، از امر شیرین بچه داری سرخورده و دلسرد می شوند. بررسی های متعددی نشان داده اند که حدود 10 درصد پدران دچار چنین وضعیتی می شوند. این موضوع حتی می تواند بر روابط شما با همسرتان نیز اثر منفی بگذارد. ممکن است تصور کنید که همسرتان عشق دیگری را جایگزین شما نموده، اما فراموش نکنید که عشق جدید همسرتان، نوزاد شما است، همان نوزادی که شما نیز شیفته وی شده اید. فراتر از همه این مسائل، زندگی را باید در این روزها آسان بگیرید. اگر دوستان و آشنایانی دارید که می توانید روی آنها حساب کنید، حتما از کمک هایشان بهره مند شوید. این کار اصلا شکست محسوب نمی شود. مطمئن باشید اکثر پدران دیگر نیز در مواقع گرفتاری، از اعتبار و امکانات خود برای رفع مشکلاتشان استفاده می کنند.
منبع:ماهنامه ی دنیای سلامت 31